BERTOLT BRECHT BIOGRAFIA
Berttolt Brecht 1898. urteko otsailaren 10an jaio zen Ausburgen , Alemania eta 1956ko abuztuaren 14an hil egin zen 58 urtekin Berlinen. Bere benetazko izena Eugen Berthold Friedrich Brechter Han Culen izan zen.
Olerkilari eta antzerkigile alemaniarra izan zen eta XX. Mendeko antzerki epikoaren eragile garrantsitsuena.
Bere lan guztietan bere helburua zerbait irakastea zen.
Burgesiako familia batean bizi izan zen Babieran. Bere aita paper fabrika batean lan egin zuen kudeatzaile bezala, aldiz bere ama, protestantea, funtzionario baten alaba zen.
Brecht ,xake-jokoan jolasten eta lautea jotzen zuen gazte bihurriak, gauza ezberdinetaz eta bitxietaz erakarria zegoen eta ez zegoen ados arauaz betetzeaz, beraz oso independientea izan zen eta txikitatik ikusi zitzaion ideiaz beteta zegoela beste gizarte hobeago bat sortzeko.
Oso gaztetikan hasi zen idazten eta bere lehenengo olerki liburua 1914an argitaratu zuen, hauek prostitutei eta arloteiburukoak ziren. Abestiak eta ipuinak ere idazten zituen bere kitarraren laguntzaz.
1917an municheko unibertsitatean ikasten hasi zen medikuntza, baina lehen mundu gerra zela eta, bere ikasketak utzi behar izan zituen ospitale militar batean lan egiteko Ausburgen.
1918an bere lehenengo antzerki gidoia idatzi zuen Baal izenekoa. Hau, indar poetiko handia zuen eta antzezlana hiltzaile bisexual bati buruz zihoan.
Denbora horretan zehar Paula Banholzer emakumea ezagutu zuen eta 1919an Frank izeneko mutila izan zuten.
1920tik aurrera berlinera abiatu eta bertan antzerkigintzako gende ospetsua ezagutzen asi zen.
1922an Marianne Zoff abeslari eta antzezlearekin ezkondu eta bere bigarren umea izan zuen: Hanne. Momentu hortatik aurrera artistak paperak izan zituen Münchner Kammerspiele eta Berlineko Deutsches Theateren. 1924an Bertolt berlinera bizitzera joan zen eta Arnolt Bronnen
ezagutu ondoren berarekin Arnolt y Bertolt izeneko elkarte bat eratu zuen. Urte berean antzezle bezala lan egiten hasi zen Carl Zuckmayer-ekin Deutsches Theater-en.
Beste ume bat izan zuen eta 1929an Alberdi komunistera pasa egin zen.
29 urtekin bere lehen olerki bilduma argitaratu zuen .
Urte bat beranduago, bere ideia komunistak zinemara eraman zituen, Kuhle Wampe (o ¿A quién le pertenece el mundo?) antzezlanarekin.
1933rarte, berlinen lan egin zuen olerkilari eta antzerkigile bezala baina urte hortatik aurrera, Hitler gobernua artu zuenean bere antzerki bat moztu egin zuten poliziek eta horrela Bertolt eta bere lagunei, kargu batzuetaz akusatu zituzten. Otsailaren 28an, Reichstag-eko sutea eta gero, Bertolt eta bere emaztea Praga, Viena eta Zúrich-etik Skovsbostrand-era joan ziren bizitzera ,Svendborg-etik gertu, Dinamarkan. Bertan bost urte pasa zituzten eta 1933an bere liburu guztiak erre zituzten nazionalistek.
Erbesteratuta izan ondoren, urte horiek izan ziren bere urterik hoberenak idazmailan, bere lau obra oso garrantsitsu idatzi baitzituen. Brecht herrian bizitzen egon zelako horrela deizen da , bere benetazko abizena Brechter baita.
1941an hollyboodeko Santa Monika hirira joan zen eta bertan Hollyboodeko industrian sartzen saiatu egin zen baina ez zuen lortu. Horrela antzerki txikiak egiten jarraitu zuen bertako hainbat eszenatoki txikietan baina berriro ere poliziarekin arazoak izan zituen amerikarrek Anti-amerikarra zela esan ziotelako eta bere ‘Galileoren bizitza’ lana New Yorken antzeztu gabe joan behar izan zen Suitzara berriro ere.
Hollybooden era bere beste bi lan oso garrantsitsu egin zituen: ‘Madre coraje y sus hijos’ eta ‘El circulo de tiza caucasiano’.
1949an Bertolt beste pasaporte batekin Berlin ekhialdera joan zen eta bertan bere emaztearekin ‘Berliner Ensemble’ sortu zuen.
Bertara bueltatzean «Casa de Brecht»en egon zen visiten eta hhori del aeta da bere abizena.
Hortik aurrera denbora baten ondoren oso garrantsitsuak izango diren antzezlanak idazten hasi zen eta horregatik mundu mailan oso famatua izaten hasi zen. Gertakari hauek Sozialistische Einheitspartei Deutschlandseko partaideekin eta garaiko hainbat idazleekin arazoak sortu zizkioten eta baita burokrazia kulturaleko partaideekin. Bere lan batzuk baztertuak izan ziren adibidez Santa Juana de los Mataderos eta Kuhle Wampe pelikula.
Mundialki famatua den antzezlan bat `Ópera de los tres centavos,` izan zen.
1955an Stalin bakearen premioa irabazi zuen, eta hurrengo urtean berlingo ekhialdean hil egin zen burestun-tronbosi batengatik.
Berttolt Brecht 1898. urteko otsailaren 10an jaio zen Ausburgen , Alemania eta 1956ko abuztuaren 14an hil egin zen 58 urtekin Berlinen. Bere benetazko izena Eugen Berthold Friedrich Brechter Han Culen izan zen.
Olerkilari eta antzerkigile alemaniarra izan zen eta XX. Mendeko antzerki epikoaren eragile garrantsitsuena.
Bere lan guztietan bere helburua zerbait irakastea zen.
Burgesiako familia batean bizi izan zen Babieran. Bere aita paper fabrika batean lan egin zuen kudeatzaile bezala, aldiz bere ama, protestantea, funtzionario baten alaba zen.
Brecht ,xake-jokoan jolasten eta lautea jotzen zuen gazte bihurriak, gauza ezberdinetaz eta bitxietaz erakarria zegoen eta ez zegoen ados arauaz betetzeaz, beraz oso independientea izan zen eta txikitatik ikusi zitzaion ideiaz beteta zegoela beste gizarte hobeago bat sortzeko.
Oso gaztetikan hasi zen idazten eta bere lehenengo olerki liburua 1914an argitaratu zuen, hauek prostitutei eta arloteiburukoak ziren. Abestiak eta ipuinak ere idazten zituen bere kitarraren laguntzaz.
1917an municheko unibertsitatean ikasten hasi zen medikuntza, baina lehen mundu gerra zela eta, bere ikasketak utzi behar izan zituen ospitale militar batean lan egiteko Ausburgen.
1918an bere lehenengo antzerki gidoia idatzi zuen Baal izenekoa. Hau, indar poetiko handia zuen eta antzezlana hiltzaile bisexual bati buruz zihoan.
Denbora horretan zehar Paula Banholzer emakumea ezagutu zuen eta 1919an Frank izeneko mutila izan zuten.
1920tik aurrera berlinera abiatu eta bertan antzerkigintzako gende ospetsua ezagutzen asi zen.
1922an Marianne Zoff abeslari eta antzezlearekin ezkondu eta bere bigarren umea izan zuen: Hanne. Momentu hortatik aurrera artistak paperak izan zituen Münchner Kammerspiele eta Berlineko Deutsches Theateren. 1924an Bertolt berlinera bizitzera joan zen eta Arnolt Bronnen
ezagutu ondoren berarekin Arnolt y Bertolt izeneko elkarte bat eratu zuen. Urte berean antzezle bezala lan egiten hasi zen Carl Zuckmayer-ekin Deutsches Theater-en.
Beste ume bat izan zuen eta 1929an Alberdi komunistera pasa egin zen.
29 urtekin bere lehen olerki bilduma argitaratu zuen .
Urte bat beranduago, bere ideia komunistak zinemara eraman zituen, Kuhle Wampe (o ¿A quién le pertenece el mundo?) antzezlanarekin.
1933rarte, berlinen lan egin zuen olerkilari eta antzerkigile bezala baina urte hortatik aurrera, Hitler gobernua artu zuenean bere antzerki bat moztu egin zuten poliziek eta horrela Bertolt eta bere lagunei, kargu batzuetaz akusatu zituzten. Otsailaren 28an, Reichstag-eko sutea eta gero, Bertolt eta bere emaztea Praga, Viena eta Zúrich-etik Skovsbostrand-era joan ziren bizitzera ,Svendborg-etik gertu, Dinamarkan. Bertan bost urte pasa zituzten eta 1933an bere liburu guztiak erre zituzten nazionalistek.
Erbesteratuta izan ondoren, urte horiek izan ziren bere urterik hoberenak idazmailan, bere lau obra oso garrantsitsu idatzi baitzituen. Brecht herrian bizitzen egon zelako horrela deizen da , bere benetazko abizena Brechter baita.
1941an hollyboodeko Santa Monika hirira joan zen eta bertan Hollyboodeko industrian sartzen saiatu egin zen baina ez zuen lortu. Horrela antzerki txikiak egiten jarraitu zuen bertako hainbat eszenatoki txikietan baina berriro ere poliziarekin arazoak izan zituen amerikarrek Anti-amerikarra zela esan ziotelako eta bere ‘Galileoren bizitza’ lana New Yorken antzeztu gabe joan behar izan zen Suitzara berriro ere.
Hollybooden era bere beste bi lan oso garrantsitsu egin zituen: ‘Madre coraje y sus hijos’ eta ‘El circulo de tiza caucasiano’.
1949an Bertolt beste pasaporte batekin Berlin ekhialdera joan zen eta bertan bere emaztearekin ‘Berliner Ensemble’ sortu zuen.
Bertara bueltatzean «Casa de Brecht»en egon zen visiten eta hhori del aeta da bere abizena.
Hortik aurrera denbora baten ondoren oso garrantsitsuak izango diren antzezlanak idazten hasi zen eta horregatik mundu mailan oso famatua izaten hasi zen. Gertakari hauek Sozialistische Einheitspartei Deutschlandseko partaideekin eta garaiko hainbat idazleekin arazoak sortu zizkioten eta baita burokrazia kulturaleko partaideekin. Bere lan batzuk baztertuak izan ziren adibidez Santa Juana de los Mataderos eta Kuhle Wampe pelikula.
Mundialki famatua den antzezlan bat `Ópera de los tres centavos,` izan zen.
1955an Stalin bakearen premioa irabazi zuen, eta hurrengo urtean berlingo ekhialdean hil egin zen burestun-tronbosi batengatik.
No hay comentarios:
Publicar un comentario